Ontspannen spreken voor een groep
De grootste artiesten kampen met stress, vlak voordat ze het podium op moeten. Denk aan Adele, Paul de Leeuw en de Rotterdamse schrijver en performer Jules Deelder.
Wat zoal wordt geadviseerd aan politici, artiesten en andere beroepssprekers, vind je op deze pagina. Helaas bestaat er geen pilletje tegen de zenuwen en voor iedereen gelden weer andere tips & tricks, die het beste helpen. Het gaat er vooral om, dat je je niet laat vangen door je oerhersenen die willen overleven, door aan te sturen op een vecht-, vlucht-, of bevriesreactie: dat is geen effectief, laat staan handig gedrag voor een groep. Een beetje gezonde spanning kan je op 'scherp' zetten en zelfs helpen om beter te pres(en)teren. Ontspanning met behoud van pit en eigenheid: dat is waar het om draait.
Van een olifant weer een mug maken
Angst, onzekerheid en twijfel zijn normale gevoelens, die iedereen ervaart. In plaats van dat je ze laat domineren, is het belangrijk om ze te relativeren: van een olifant weer een mug maken, dus. Als je weet dat je vaak negatieve gedachten hebt over jezelf, dan kan coaching een uitkomst bieden. Vraag je SLC-er of je docent 'Professioneel Spreken' om meer informatie. Wil je er meer over lezen? Het boek 'Hoe maak ik van een olifant weer een mug?', van Theo IJzermans en Roderik Bender is een aanrader.
Overige
tips & tricks
Hiërarchielijst om moeilijke situaties voor te zijn
'Green Room' Visualisatie oefening voor een presentatie
Om je denken en je emoties nog meer onder controle te krijgen, is het belangrijk dat je gaat 'doen'. Dat brengt je uit je hoofd en meer in het 'hier en nu'.
Wat is effectief om voor een groep te gaan doen?
-
Je leerlingen/ publiek écht actief aankijken. Dat kan heel bedreigend lijken; je hoort vaak genoeg de tip: 'kijk net boven de ogen'. Dat moet je juist niet doen, want daardoor verlies je het contact met je omgeving en blijf je gevangen in je eigen 'zenuwenbubbel'. Als je dit eng blijft vinden, focus dan in eerste instantie vooral op de ogen en gezichten, die je vriendelijk aankijken. Bedenk ook dat veel mensen de neiging hebben om een beetje nors te kijken, als ze geconcentreerd luisteren. Het is dus niet zo, dat ze je niet aardig vinden. Durf je leerlingen dus in de ogen te kijken, misschien zelfs wat langer dan je gewend bent (zonder dat je gaat staren). Zoek een bevestigende blik en maak vervolgens contact met de volgende persoon.
-
Wat iedere goede docent sowieso doet: ga in interactie met je leerlingen. Stel vragen, die je leerlingen actief bij je verhaal laat betrekken. Voor je het beseft, ben je gewoon lekker bezig met de groep en hebben zenuwen geen beperkende invloed meer op je functioneren.
-
Beweeg met je lijf, op een manier die je verhaal ondersteunt. Bekijk voor tips hieromtrent het filmpje van Remco Claassen op deze site en lees het onderwerp 'houding en beweging'.
-
Maak jezelf letterlijk en figuurlijk groot. Het kan helpen om je voor te stellen dat er een groot iemand, desnoods jouw persoonlijke held, glimlachend achter je staat en je mentaal steunt. Neem een hoge status houding aan (dit ken je van de lessen Drama) en voel een moment bewust je hele lijf: van je tenen tot je kruin.
-
Eén van de moeilijkste, maar meest effectieve techniek om toe te passen, als je moet pres(en)teren met zenuwen in je lijf, is: breng je adem laag, richting je buik. Het eerste wat er namelijk gebeurt als je zenuwachtig bent, is dat je 'hoog' gaat ademen. Je zet daarbij je borstkast uit en soms trek je ook je schouders op. Je gaat op den duur naar adem happen, wat alleen maar meer spanning in je lijf teweeg brengt. Meestal heb je even een moment nodig, om je adem onder controle te krijgen. Moet je bijvoorbeeld op de klas wachten totdat het stil is, of bekijk je met de groep een filmpje: neem dan je moment. Adem bewust laag, waarbij je je buik bol maakt en weer afplat met behulp van je buikspieren. Bij de les over adem, leer je een goede ademtechniek om dit toe te passen.
Stel voor jezelf een hiërarchielijst samen voor spreeksituaties. Beschrijf kort de situatie, wat er in je lichaam gebeurde en wat je gedachten waren. De engste situatie komt bovenaan te staan. Bedenk per situatie wat je zou kunnen doen om de spanning te verminderen. Verwerk je suggesties in je lesvoorbereidingen.
Tot slot een oefening die je kunt doen om voortaan sterker in je schoenen te staan bij spreeksituaties waar je tegenop ziet:
Een Green Room, is een ruimte in een theater, opnamestudio, evenementenhal of gelijkaardige plaats voor optredens waar artiesten voor en na hun optreden kunnen wachten en uitrusten (Wikipedia).
Ga gemakkelijk zitten of liggen en beeld je in dat je in een Green Room zit. Neem de rust en de tijd die je nodig hebt. Zorg dat je niet gestoord wordt. Beluister deze visualisatie:
Of deze:
https://www.greatcommunicators.nl/tools/
