top of page

Articulatie

Wat kun je met je uitspraak doen om het de oren van je leerlingen gemakkelijker te maken, zodat je verhaal goed te volgen is? Hoe kun je ervoor zorgen dat je spraak niet afleidend is, maar dat je juist de aandacht trekt en erbij houdt? Het uitgangspunt van articulatie moet zijn: comfortabel en verstaanbaar spreken. Nadat je je bewust bent van je sterke punten en je aandachtspunten op het gebied van articulatie, kun je specifieke oefeningen doen om dit onderdeel van je spreekgedrag te optimaliseren.
Bewustwording van je articulatie
Oefeningen voor een open kaakval
Oefeningen voor een pittige uitspraak
  • Vertel een stuk van een eigen les voor de spiegel, of film jezelf.

  • Observeer je articulatie. Gebruik hierbij het 'Observatieformulier Logopedie'.

  • Wat waren de observaties over je articulatie van je klas tijdens de lessen logopedie? Wat observeerde je vakcoach?

Aan de hand hiervan kun je een keuze maken uit de volgende oefeningen:

Oefeningen voor meer mondopening met losse kaakval

Als je deze oefeningen doet, forceer niets! Het is normaal als je het een beetje voelt in je kaken. De ruime articulatie kan ook wat overdreven aanvoelen, maar vaak valt het mee als je in de spiegel kijkt.

 

1   Je kaak los maken

 

  • Probeer te gapen en voel aan je wangen: voelt het ontspannen?

  • Doe je mond nu heel gespannen open: voel je de spieren in je wangen hard worden? Daarna weer gapen: voel het verschil

  • Masseer je wangen lichtjes

  • Zeg: : "blah, blah, blah", maar dan ontspannen (met zachte wangen). Je moet hierbij geen moeite doen om je kaak te laten zakken. Laat de zwaartekracht maar zijn werk doen. Houd je tong plat in de mond.

      Doe hetzelfde met: "njam njam njam""jah jah jah"

 

 2  Ontspannen en ruim klanken maken

 

         aa         oo         aa                                             jaa         jaa         jaa

         aa         ee         aa                                             laa         laa         laa

         aa         uu         aa                                             naa       naa        naa

         aa         ie           aa                                            waa       waa       waa

         aa         oe          aa                                            saa        saa        saa

         aa         eu          aa                                            kaa        kaa       kaa

         aa         ou          aa                                            maa      maa      maa

         aa         ui           aa                                             baa        baa       baa

         aa         ij            aa                                              gaa        gaa        gaa

 

 

        

         paataalaa                           taapaalaa                           taalaapaa

         kaapaataa                          paakaataa                          paataakaa

         flaataalaa                           taaflaalaa                           laataaflaa

         staapaalaa                         paastaalaa                         paalaastaa

         spaafaalaa                         faaspaalaa                         faalaaspaa

 

 3  Woorden met aa

 

daken                  taken                    lade                    schapen        

samen                 wafel                    graven                bewaren

laken                    haren                   hagel                  nagel

snavel                  ramen                  tafel                    gevaar

finale                    jaren                    gapen                 hamer

jarig                      varen                   slapen                 kamer

sparen                 rapen                   jager                    water

waarom              betalen                 haken                 blaren        

rage                     stage                    schade                dame

 

paashaas               kaastaart           slaapzaal            schakelaar        

chocoladetaart     straatnaam       draaitafel            baardhaar                 

aanwaaien            kaasschaaf         adelaar               plaatsnaam                 

makelaar               praatpaal           schaatsbaan      straaljager

spaarkaart            staartaap           aanraden            aandraaien        

aangapen              taalvaardig        waterkraan         maanzaad

gebarentaal           kabelbaan         tafelpraat            laatstejaars

nieuwjaarskaart   opblaasbaar      paardenhaar      namaak

pianosnaar            platenzaak        stapelplaats        theaterzaal

 

Spreek volgende woorden uit in 3 stappen:

 

  1. Heel langzaam zonder geluid

  2. Heel langzaam met geluid

  3. Gewoon uitspreken, maar laat de kaak nog steeds open vallen

 

ademhalingsorganen

platenverzamelaar

communicatieapparaat

evaluatieblaadje

concentratievaardigheid

theatervoorstellingen

aanpassingsvermogen

pepermuntaroma

chocoladeverslaving

betalingssysteem

Pittige uitspraak: medeklinkers krachtiger maken met je tong en lippen

Bij een pittige uitspraak, articuleren de beweegbare articulatieorganen, zoals de tong en de lippen licht, vlot en met voldoende spanning tegen de niet- (bewust) beweegbare organen, zoals het gehemelte en de tanden. Het gezicht, de hals en de rest van het lichaam blijven hierbij eutoon, dus niet slap of gespannen.

 

Voor een pittige uitspraak, is het belangrijk om alle klanken naar voren te projecteren. De medeklinkers /p/ en /t/ kunnen ons hierbij helpen.

Pittigheid /p/

paal         paar         paas         paf         pak         pad         pen         pet         pek                 

peen        pees        peer        poef        poes      poos       poot        pof         pot

 

puin         peut        peuk        piet         piek       pier         pijn         pauw      paus            

 

Pittigheid /t/

 

taal         taak         tel         tuit         tof         toch         tol         tolk         tuur         

 

tand       taart         tak       tang       tank         tas         teen       tel         tent         

Tom       tong          top       tulp       touw         Thijs     thuis      tuin         tuit         

 

Pittigheid /t/ - /p/ in reeksen:

tippetappe tippetappe tiptaptip

tippetìp tippetìp tippetiptiptip

tippetiptìptip tappetaptàptap toppetoptòptop

pikkepakkepòkke pikkepakkepòkke pikkepakkepòk

van rikkerde tikkerde tik tik, van rikkerde tikkerde tik

kipperde kopperde kap kap, kipperde kopperde kap

pàmperdepìmperdepòmperdepamp

pederìe piederà piederòesasa

tanatànta tenetènte tinitìnti tonotònto

pamapàmpa pemepèmpe pomopòmpo pimipìmpi

danneràndandan dennerèndenden dunnerùndundun donneròndondon

tammeràmtamtam temmerèmtemtem tummerùmtumtum tommeròmtomtom

bommeròm bommeròm bommeròmbombom

De koetsier poetst de postkoets met postkoestpoets.

Ping en pong speelden pingpong. Ping pingpongde de bal naar Pong en Pong pinpongde de bal naar Ping.

Tippetippe tippetippe tiptiptip tippetip tippetip tippetiptiptip

Pittepitte pitte pitte pitpitpit pittepit pittepit pittepitpitpit

Tipperde topperde tap tap tipperde topperde tap

Tammeramtamtam tommeromtomtom temmeremtemtem

Pammerampampam pommerompompom pemmerempempem

tikke ti ta tikke ti ta tikke ti ta ta

pikke pi pa pikke pi pa pikke pi pa pa

tippe ti ta tippe ti ta tippe ti ta ta

pitte pi pa pitte pi pa pitte pi pa pa

 

Zeg 3 keer in snel tempo, maar goed gearticuleerd:

        

potten en pannen               taterende tolken

pikkende kippen                  tiktakkende tantes

kapotte poppenkoppen     toffe teenslippers

prachtige parken                 tintelende tenen

pinkende pinkers                typende typistes

poreuze peren                     tongen en tanden

pronk en praal                     trotse tandartsen

pezige Pekinezen                teder tasten

plagiaat plegen                    tippende toppen

potsierlijke pruiken             tellen tot tachtig

bottom of page